در آخرين لايه هاي جنوبي شهرستان سراوان پس از طي 70 کيلومتر از شهر سراوان در مسير روستاي ناهوک و راه پر پيچ و خم در انتهاي دشت وسيع آبرفتي دره اي پر آب و با صفا عظمت طبيعت الهي را به رخ همگان مي کشد.
در ميان اين همه زيبايي، مجموعه اي کم نظير از نقش و نگار کنده شده بر روي سينه سنگ ها و صخره ها به چشم مي خورد که نظر هر بيننده اي را به خود جلب مي کند.
دره "نگاران ناهوک" سراوان را در واقع بايد يک نگارخانه‌از نگاران هزاره‌هاي گذشته اين منطقه دانست .
در اين محل انبوهي از نقوش اصيل و قابل مطالعه وجود دارد که با توجه به تعداد زياد نقش و نگار آن را از جمله بزرگترين مجموعه هاي سنگ نگاره شناخته شده در ايران محسوب مي کنند.
باستان شناسان اعلام کرده اند که توجهي به مجموعه نقوش دره نگاران مشخص مي کند که مهاجران و مهاجمان در هزاره قبل از ميلاد مسيح به اين سرزمين وارد شده‌اند.
نقوش دره نگاران که غالب آنها نقش هاي انساني و حيواني هستند به سه دوره قديم ، ميانه و جديد تقسيم مي‌شوند که دوره قديم به حدود هزاره‌هاي چهارم تا هشتم بر مي گردد. اهالي روستاي ناهوک سراوان از نقوشي که بر سينه اين صخره نقش بسته به نام "سنگ پير گوران" ياد مي‌کنند و اعتقاد دارند اين نقوش را غير مسلمانان (زرتشتي) در اين محل حک کردند.
سالخوردگان اين روستا نيز نقل مي‌کنند که پدران آنان اين نقوش را ديده و از آن ياد کرده اند و در هر صورت قدمت اين نقوش را به گذشته‌هاي بسيار دور نسبت مي‌دهند.
انسان در اعصار گذشته بويژه در دوران پيش از تاريخ براي انتقال پيام‌ها و مفاهيم ذهني خود اقدام به ترسيم ياايجاد نقوش وعلائم روي سطوح مختلف کرده است. سنگ نگاره‌ها يکي از منابع مطالعاتي پژوهشگران در کنار ساير آثار برجاي مانده از زندگي بشر در ادوار گذشته به شمار مي‌رود که اکنون در اين منطقه در دسترس علاقه مندان به آثار باستاني قرار دارد.
از جمله روش‌هاي تعيين قدمت سنگ نگاره‌ها بررسي دقيق گذشته زمان و تاثير عوامل فرسايش بر روي نقش کنده‌هاست که تا حد زيادي اصالت آن را مشخص مي‌کند.
سنگ نگاره‌ها به نوعي هنر دستان مردان را در آن زمان را نشان مي دهد که با ذهني زيبا به زندگي با دو شکل نقوش برجسته و نقوش "نقش کنده" را حک مي کردند. نقوش کنده توسط مردان شکارگر يا گله‌دار به دلايل و مقاصد گوناگون ترسيم شده به طوري که نقوش ترسيم شده بر روي صخره‌هاي دره نگاران عموما نمادين است که از اصالت خاصي برخوردارند. از روي وضع ظاهر و شيوه اجراي نقش و موضوعات نقوش مي‌توان به قدمت و پيشينه کهن و تاريخي آن و منطقه پي برد ، نقوش انساني به صورت ملبس يا برهنه و نقوش حيواني مانند اسب، الاغ وحشي، مار،گاو، سگ و روباه با هنر دستان همين مردمان ترسيم شده است. به اعتقاد بسياري از کارشناسان سنگ نگاره ها از اهميت خاصي در مطالعات جوامع بشري در عصر پيش از تاريخ برخوردارند به طوري که در زمان که خط کتابي وجود نداشت مردم براي انتقال مفاهيم ذهني خود به ديگران از اينگونه شيوه ارتباطي استفاده مي کردند.
با نگاه اجمالي به بلوچستان بخوبي به ناهمواريهاي وکوهستانهاي فراوان وآب وهوايي متنوع آن آشنا مي شويم. وجود رودخانه هاي کوچک وبزرگ در ميان دره هاي کوهها آبشخوري مناسب براي حيوانات و به همين نسبت شکارگاهي مناسب براي شکارچيان در زمانهاي قديم محسوب مي شود که سطوح نسبتا صاف و هموار صخره کوهها را محل مناسبي را براي ترسيم و ثبت وقايع روزمره عصر پيش از تاريخ رقم زده است.
انسان شکارگر درتــداوم سنت نگارگري ونقاشي دهها هزار ساله غارها به ترسيم طبيعت وحش پيرامون خود اقدام کرد. در شهرستان هاي مختلف بلوچستان نگارکند يا سنگ نگاره و در مواردي نقاشيهاي فراواني را مي توان بر روي سينه سنگها ديد که در ادوار مختلف به تناوب ايجـــا د شده اند. اکنون بخوبي اين هنر در شهرستان هاي سراوان ، خاش ، نيکشهر ، قصرقند و ايرانشهر قابل مشاهده اشت که متاسفانه خيلي ها از آن بي اطلاع اند. سنگ نگاره هاي شهرستان سراوان رشته کوه هاي سياهان در شمال اين شهرستان در خود تعداد از اينگونه محل هاي داراي حکاکي هاي صخره اي رادر خود جاي داده است.
اين رشته کوه از يک سو از ناحيه سرحد بلوچستان و حوالي تفتان شهرستان خاش به نام کوههاي مورپيش و گزور شروع و در ادامه مسير به سوي شرق از شمال شهر سراوان مي گذرد و در ناحيه مرزي کوهک از مرز شرقي کشور ايران خارج و در محلي به نام سبز کوه در حوالي شهر پنج گور وارد کشور پاکستان مي شود. اين رشته کوهها پس از عبور از شهر کويته با مرتفع ترين قله آن به نام بز کوه موسوم به کوههاي سليمان شناخته مي شود. در ميان اين رشته کوه در شمال شهر سراوان دره هاي متعددي وجود دارد که در اکثر آنها اين گونه نقوش ديده مي شود.
از مهمترين مناطق شهرستان سراوان که در آن از اينگونه سنگ نـگاره ها شناسايي شده، مي توان به کوه مهرگان ،دره کنديک ، دره شير و پلنگان دره دار ، دره درو ، دره هلي ، کوه تونان سب و سوران و نقاشي هاي صخره اي پيرگوران ، روستاي ناهوک سنگ نگاره هاي سر دشت ناهوک ، دره نگاران و گشت اشاره کرد. نقوش اين سنگ نگاره به ادوار مختلف زندگي بشر از حدود 10هزار سال قبل تا دوران معاصر تعلق دارد که ايجاد برخي نقوش جديد باعث محو نقوش قديمي تر شده است.
به درستي با اين همه عظمت مي توان نگاران را بزرگترين مجموعه معرفي و شناخته شده سنگ نگاره درايران (بلوچستان )معرفي کرد که در واقع نگار خانه اي زيبا و جالب توجه از نگار گران هزاران سال گذشته را در معرض ديد علاقه مندان قرار داده است.
ایرنا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر